Gắn liền với quyền lực được trao, kiểm soát quyền lực là vấn đề cực kỳ quan trọng để bảo đảm quyền lực được thực hiện đầy đủ, không bị lạm dụng, sử dụng sai mục đích, dẫn đến hậu quả tiêu cực, thậm chí liên quan đến lợi ích sống còn của quốc gia, dân tộc, sự tồn vong của một chế độ. Chính vì vậy, trong tác phẩm “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” nội dung kiểm soát quyền lực được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặc biệt chú trọng, đề cập nhiều lần.

Theo quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ nghĩa xã hội phải là xã hội có trình độ phát triển cao hơn và là phương thức giải quyết mâu thuẫn phát triển xã hội hiệu quả hơn so với chủ nghĩa tư bản. Do đó, xây dựng chủ nghĩa xã hội đòi hỏi phải dựa trên cơ sở lý luận khoa học và sự kiểm định của thực tiễn.

Lời mở đầu của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong cuốn sách “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” ghi: “Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân Việt Nam, là sự lựa chọn đúng đắn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của lịch sử” đã bao quát được mục tiêu lớn lao của cuốn sách.

Trong hành trình của mình, nhân loại tiến bộ luôn khao khát về một chế độ xã hội ngày càng tốt đẹp. Thuở đầu, những ước mơ, khát vọng đó được thể hiện trong các truyền thuyết, huyền thoại, trong lý thuyết các tôn giáo chân chính và cuối cùng là trong các học thuyết xã hội.

Tổng Bí thư Đảng PT Alberto Anaya Gutierrez ghi nhận và đánh giá rất cao lời chúc mừng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi tới hội thảo. Thông điệp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nguồn động viên to lớn cho tất cả các chính đảng tiến bộ trên thế giới tham dự hội thảo.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không dừng lại ở câu hỏi: “Vậy thì chúng ta phải định hình chủ nghĩa xã hội thế nào, và định hướng đi lên chủ nghĩa xã hội thế nào cho phù hợp với hoàn cảnh, đặc điểm cụ thể ở Việt Nam?”, mà còn giải thích con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Việt Nam đang đi dưới những hoàn cảnh và đặc điểm của Việt Nam.

Công cuộc đổi mới mà Việt Nam thực hiện 35 năm qua là một cách tiếp cận xã hội chủ nghĩa sáng tạo, có ý nghĩa lớn và là một phần của sự khởi đầu từ rất sớm của làn sóng chủ nghĩa xã hội thứ ba mà chúng ta vẫn đang ở giai đoạn ban đầu. Đó là giai đoạn của sự tìm tòi một giải pháp thay thế ưu việt để cứu nền văn minh nhân loại khỏi bị hủy diệt trước cuộc khủng hoảng căn bản của nền văn minh tư bản chủ nghĩa.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không chỉ thể hiện tư duy lý luận và sự tổng kết thực tiễn của Lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam đối với con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, mà còn là thông điệp về nhận thức chân thực của những người cộng sản Việt Nam đối với những vấn đề lý luận và thực tiễn của chủ nghĩa xã hội.

Sự nhận thức rằng việc xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa là một quá trình kéo dài cả một thời kỳ lịch sử, với đặc trưng là giai đoạn quá độ, trong đó các yếu tố thị trường phải được sử dụng để phát triển lực lượng sản xuất. Những quá trình nảy sinh và những mâu thuẫn tạo ra là những yếu tố trung tâm phải được điều tiết bởi Đảng Cộng sản Việt Nam - cơ quan thực hiện vai trò lãnh đạo chính trị đối với toàn xã hội.

Mô hình chủ nghĩa xã hội tương lai sẽ phải định nghĩa chính xác những vấn đề bao gồm vai trò của kinh tế tư nhân, kinh tế nhà nước, sự tương quan giữa tư bản và lao động, khoảng cách giàu nghèo, vấn đề công bằng và an sinh xã hội và nhiều vấn đề kinh tế, chính trị và xã hội khác nữa.

Các chính sách và biện pháp của Chính phủ Việt Nam về an ninh, kinh tế, an sinh xã hội được thực thi rất tốt. Người dân luôn được đặt vào trung tâm của mọi mục tiêu, định hướng phát triển. Một trong những minh chứng cụ thể và sinh động là nỗ lực trong việc ứng phó với đại dịch Covid-19 hiện nay.

Từ sau khi Liên Xô sụp đổ đến nay, nhiều người quan ngại về sự chân thực và tính thực tiễn của chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Bằng lý luận và thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, bài viết góp phần khẳng định  ý nghĩa, tầm quan trọng và sức sống trường tồn của chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong thời đại ngày nay.

Trong bài viết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phân tích và so sánh những điểm mạnh và điểm yếu của một số nước tư bản tiên tiến để vận dụng những cái mạnh và tránh cái yếu, từ đó định hướng con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong bối cảnh thực tiễn dưới sự tác động của đại dịch Covid-19 và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Dù rằng còn những hạn chế, thách thức trong giải quyết hài hòa lợi ích quốc gia với lợi ích chính đáng của từng cá nhân, nhưng những kết quả đạt được trên thực tế những năm qua ở Việt Nam cho thấy con đường xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam đang xây dựng và tiến bước là một xã hội hướng tới các giá trị đích thực vì con người, vì nhân dân.

Cho đến nay, có thể khẳng định việc Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân Việt Nam đã quyết tâm lựa chọn và kiên trì con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và xây dựng, phát triển đất nước như ngày hôm nay là yếu tố khách quan, là sự tồn tại và phát triển vững chắc của sự nghiệp cách mạng Việt Nam.